zondag 26 januari 2014

Erik of het klein insectenboek - Godfried Bomans

Godfried Jan Arnold Bomans

Was geboren op 2 maart 1913 in Den Haag, en overleed op 22 december 1971 in Bloemendaal. Hij was een Nederlandse schrijver, columnist en mediapersoonlijkheid.
Hij was vele jaren de meest gelezen schrijver van Nederland, hij heeft meer dan 60 boeken en vele andere geschriften op zijn naam staan. Hij heeft tijdens zijn leven weinig officiële erkenning gekregen, hij won nooit
een literaire prijs.
Godfried werd bij het grote publiek vooral bekend door zijn roman ‘Erik of het klein insectenboek’ en na de Tweede Wereldoorlog met de strip ‘Pa Pinkelman’ in de Volkskrant. Later schreef hij columns voor op de voorpagina van de Volkskrant, ook werd hij bekend met zijn stukken in de Elsevier en zijn radio- en tv-optredens. In oktober 2000 schonk de weduwe van Bomans zijn archief aan het Nederlands Letterkundig museum.

Aan de Bierkade in Den Haag laat Bomans op 2 maart 1913 voor het eerst van zich horen. Maar zijn gezin verhuist een half jaar later naar Haarlem. Bomans lijkt uiteindelijk op een typische Haarlemmer, hij beweerd er zelfs geboren te zijn.
Bomans word streng opgevoed. Hij schrijft daarover: ‘Het voordeel van een Spartaanse en gevoelsarme opvoeding is dat alles later meevalt en steeds feestelijker wordt, maar het nadeel is ook niet mis. Je houdt je hele leven de trekken van een jongetje dat lief gevonden  wil worden’. Zijn ontwikkeling is mede bepaalt door deze strenge en afstandelijke opvoeding.
Ook het rooms-katholieke geloof heeft invloed gehad op Bomans, hij bewaart goede herinneringen aan de kerkelijke geborgenheid.
Bomans had tijdens zijn schooltijd al literaire belangstelling, hij is redacteur van verschillende schoolkranten en publiceert korte verhalen. In 1932 schrijft hij het kolderdrama ‘Bloed en liefde’, dat in 1937 uitgegeven zal worden. Dit is het begin ban de karakteristieke ‘Bomansiaanse humor’, die met ironie en komisch aandoende archaïsmen bestaande genres als sprookje, melodrama, biografie en detectiveverhaal na maakt.
In 1933 gaat Godfried rechten studeren in Amsterdam, hij haalt zijn kandidaats en wordt redacteur van het rooms-katholieke studentenblad, ‘De Dijk’, en later van het anti-paapse ‘Propria Cures’. In het blad De Dijk  publiceert hij gedichten, korte verhalen en kritieken. Enkele verhalen beschrijven de herinneringen van een oud-minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen. Dit alles bracht hem tot zijn erkende literaire debuut: ‘De momoires of gedenkschriften van Mr. P. Bas,’ dat december 1936 in boekvorm verschijnt. Invloeden van Charles Dickens en Hildebrand zijn aanwezig.
Amsterdam beviel Bomans niet, zowel zijn studie als het leven sprak hem niet aan. De sfeer is de kil en niet knus genoeg. In 1939 vertrekt hij naar Nijmegen, hier wilde hij wijsbegeerte en psychologie gaan sturen. Ondanks de eerste ooglogsjaren voelt hij zich in deze katholieke stad direct thuis. Hij leert hier zijn vrouw kennen en schrijft er zijn meest succesvolle boek, Erik of het klein insectenboek, in 1940. In 1941 waren er al 9 herdrukken en het boek wordt mee dan een halve eeuw later nog verkocht, door een 53e druk.
Er zijn verschillende vertalingen van het boek. In 1943 moet Bomans zijn studie opgeven omdat de universiteit haar poorten sluit, wegens de Duitse bezetting. Hij keert terug naar Haarlem.

Lofrede
Ik vond Erik of het klein insecten boek een beetje een kinderachtig boek. Het ging over een jongetje dat in zijn schilderij ‘Wollewei’ stapte en in een sprookjes wereld van insecten terecht kwam, waar hij allemaal avonturen beleefde.
Ik vond dat er weinig diepgang in het boek zat, ook vond ik het niet erg spannend. Ik vind de personages die in het boek voorkomen wat voorspelbaar, net als de rest van het boek.
Ondanks dat ik niet erg genoten heb van het boek ben ik wel van mening dat ik het knap vind wat Bomans heeft geschreven. De personages die in het boek voorkomen hebben allemaal een eigen karakter en gewoontes die bij het dier passen, toch beelden deze dieren mensen uit. Het is net als een soort spiegel voor de maatschappij.
Het boek zelf vond ik verder dus niet heel interessant behalve dat de dieren in mijn ogen mensen uitbeelden. Ik snap wel dat het boek is gekozen voor Nederland Leest, omdat het wel een literair stuk is wat we niet moeten vergeten. Bomans was een goede schrijver en mediapersoonlijkheid, en we moeten hem niet zomaar vergeten. Ik denk ook niet dat dit snel zal gebeuren, aangezien het boek al best oud is en we er nog zoveel mee bezig zijn.



Campagne

Dit jaar met Nederland Leest presenteren wij u het boek ‘Erik of het klein insecten boek’ van Godfried Bomans. Lijkt het jou ook om een poster van jezelf te maken, met alle insecten uit het boek erop? Koop dan nu het boek in de boekhandel en je vind aan de binnenkant van de kaft een actiecode en win zo’n poster van jezelf.
Je kunt ook naar de site gaan http://www.nederlandleest.nl/poster/ en maak gratis deze poster met alle insecten erop.
Maak jou vrienden jaloers met je poster en zet hem op Facebook of print hem uit. Als kers op de taart kun je de poster nu ook nog gratis bestellen!


Geen opmerkingen:

Een reactie posten